ww II durchquert Margraten von Pieter Offergelt

Über "ww II durchquert Margraten"

von Pieter Offergelt

Über das Kunstwerk

De begraafplaats is ontstaan tijdens de Tweede Wereldoorlog. In 1944 kreeg kapitein Shomon, de toenmalig commandant van de 611th Graves Registration Company (611th GRC), de opdracht om voor het Amerikaanse Negende Leger een locatie te vinden voor een begraafplaats.[1] Er werden immers veel slachtoffers verwacht bij de opmars richting Berlijn, en men wilde hen niet begraven op vijandelijk grondgebied. Begin oktober 1944 meldde hij zich bij het gemeentehuis van Margraten, dat op 13 september was bevrijd, en kreeg daar de beschikking over 30 hectare grond langs de rijksweg westelijk van de dorpskern. Deze grond werd door de Nederlandse overheid in bruikleen gegeven aan de Amerikanen, en werd aanvankelijk verboden terrein voor burgers.

In november begon de daadwerkelijke aanleg – voor de eerdere gebruikers van de grond, enkele tientallen boerengezinnen, onverwacht. Er was geen sprake van overleg. Soms was het mogelijk om de oogst van een perceel grond nog weg te halen voor het begraven begon, maar vaak ook niet. Het duurde jaren voor de benadeelden (zowel grondeigenaren als pachters) een vergoeding kregen.

Nat weer bemoeilijkte de aanleg, en ondanks het storten van stenen en kiezels als tijdelijk semi-verhard wegdek bleek rijdend materieel alsnog weg te zakken in de modderige ondergrond. Het 172nd Engineer Combat Batallion kreeg de taak om over een afstand van 650 meter een toegangsweg van de Rijksweg naar de begraafplaats aan te leggen. De verwachting was dat die toegangsweg – in de uiteindelijke uitvoering een knuppelpad van aan elkaar vastgemaakte boomstammen met een toplaag van kiezels – door 30 man binnen drie dagen aangelegd zou kunnen worden; uiteindelijk bleek de inzet van vierhonderd man over twee maanden nodig.

Voor de plaatselijke bevolking had de aanwezigheid van de Amerikanen enkele voordelen: men kon makkelijk aan verder schaarse goederen komen (zoals schoenen, zeep, sigaretten, koffie, waspoeder en chocolade, of DDT voor bestrijding van vlooien), vaak in ruil voor wederdiensten zoals onderdak, koken en het herstellen of wassen van kleding. Er werden ook wel (al dan niet gebruikte) lijkzakken verwerkt tot overhemden, tafelkleden, jasschorten en gordijnen.