wellenbrecher am strand zeeland bei oostkapelle von anne droogsma

Golfbrekers zijn constructies die gebouwd zijn aan de kust, als onderdeel van de kustverdediging, of om een haveningang te beschermen tegen weersinvloeden en nadelige invloeden van zeestromingen langs de kust. Langs de Nederlandse kust bij Hoek van Holland, Scheveningen, IJmuiden en bij de Eemshaven en kleinere bij Cadzand en Breskens. In België bij Zeebrugge en Oostende en kleinere bij Nieuwpoort en Blankenberge. De woorden havenhoofd en golfbreker zijn bijna synoniemen. De term havenhoofd wordt vooral gebruikt als de nadruk ligt op geleiding van de stroming en de scheepvaart, terwijl golfbreker vooral gebruikt wordt als de nadruk ligt op het tegengaan van golfindringing. Niet alle golfbrekers zijn havenhoofden, kustparallelle golfbrekers die gebouwd worden om de kust tegen erosie te beschermen zijn duidelijk geen havenhoofd. Anderzijds is de Pollendam bij Harlingen geen golfbreker.

Het woord pier wordt vooral gebruikt voor een constructie waarover gewandeld kan worden. Soms is die speciaal voor dit doel gebouwd, zoals de Scheveningse pier of die van Brighton. Maar vaak kan ook over een golfbreker gewandeld worden, golfbrekers worden daarom soms ook een pier genoemd.

In de volksmond worden de kleinere strandhoofden ook vaak golfbrekers genoemd. Dit is echter fundamenteel onjuist, omdat strandhoofden een heel andere functie hebben en ook op een geheel andere manier werken. Strandhoofden hebben tot doel de brandingsstroom tegen te gaan en/of de getijstroom uit de kust weg te houden

Doel en werking van golfbrekers

Golfbrekers bij de haven van Portland
Golfbrekers worden meestal gebouwd bij de ingang van havens om aldaar een beschut vaarwater te creëren voor schepen die de haven in en uit lopen en om rustig water in de haven zelf te creëren. Voor het varen is het vooral de branding waar schepen last van hebben. Een kenmerkende eigenschap van golfbrekers is dan ook dat zij dwars op de kust staan en zich door de brandingszone heen strekken, dus tot in het gebied waar de golven nog niet uit zichzelf breken.

De werking van een golfbreker is in principe eenvoudig: de golven die vanuit zee komen worden op de buitenkant van de golfbreker gebroken of gereflecteerd. Tussen de golfbrekers ontstaat daardoor een relatief rustig vaarwater.

Meestal wordt een golfbreker dus gebouwd om een haven(mond) te beschermen tegen voor schepen hinderlijke golven. Soms wordt er tussen de golfbrekers zelfs een complete haven gebouwd, zoals in Zeebrugge.

Oeverparallele golfbreker in het Grevelingenmeer
Kustparallelle golfbrekers
Soms worden golfbrekers weleens gebouwd als kustbeschermingsmaatregel. De golfbrekers liggen dan parallel aan de kust, waardoor een golfluw gebied